Tiếp theo loạt bài tìm hiểu về nhà hát, BackStage Event giới thiệu tới các bạn cấu trúc của một nhà hát tiêu chuẩn hiện nay trên thế giới và Việt Nam.
Nội dung
Cấu trúc nhà hát – Khu vực trước sân khấu (Front of house)
Nhà hát là một tổ hợp kiến trúc phức tạp gồm nhiều yếu tố tạo thành và có những khu vực được phân chia tùy theo rất nhiều tính năng sử dụng khác biệt. Để dễ hình dung, chúng ta chia nhà hát thành 2 khu vực lớn là Trước sân khấu (Front of house) và Sau sân khấu (Backstage)
Các khu vực chức năng trong nhà hát cần được sắp đặt hợp lý để đảm bảo quá trình sản xuất và chuẩn bị cho chương trình diễn ra suôn sẻ, thuận tiện.
Các nhà hát luôn cần có nhà kho hoặc phòng chứa dành cho đạo cụ, trang thiết bị… Các phòng nghỉ dành cho diễn viên cần được trang bị để nhân viên và diễn viên biểu diễn luôn cảm thấy thoải mái nhất.
Đối với những trang thiết bị phức tạp và hiện đại hay với phục trang được thiết kế cầu kỳ, đòi hỏi điều kiện bảo quản riêng, khu vực phòng chứa cũng cần được bảo vệ nghiêm ngặt, tránh những rủi ro đến từ khán giả và đối tượng bên ngoài nhà hát.
Khán phòng
Đây là khu vực ghế ngồi của khán giả (gọi chung là khán phòng). Khu vực này bao gồm các hàng ghế, các lối đi dẫn vào chỗ ngồi, hệ thống điều hòa, hệ thống sưởi và quạt thông gió, v.v… để phục vụ cho khán giả và các diễn viên trên sân khấu.
Ghế khán giả
Các hàng ghế được bố trí để đảm bảo mọi khán giả đều có được tầm nhìn tốt nhất khi nhìn lên sân khấu. Nhiều nhà hát lớn có nhiều hạng ghế khác nhau phân theo từng cấp. Các hàng ghế thấp nhất gọi là hạng ghế phổ thông, thường được xếp theo hình vòng cung rộng. Ở trên cao hơn, thường ở tầng 2 là ghế VIP, tạo thành các ban công nhô ra ngoài, có không gian riêng tư hơn và tầm nhìn cũng đẹp hơn. Tất cả các ghế đều được đánh số và phân chia khu vực rõ ràng để tiện cho việc bán vé.
Khu vực VVIP (siêu VIP)
Khu vực này được bố trí ở bên cạnh sân khấu, đôi khi không nhất thiết phải là vị trí có tầm nhìn đẹp nhất mà đó cần là nơi nổi bật nhất để phục vụ nhu cầu thể hiện đẳng cấp của các khán giả VVIP. Các khu vực VVIP được quây rèm kín để khách VVIP thoải mái thư giãn, ăn tối & dùng đồ uống trong khi thưởng thức các màn trình diễn.
Vòm sân khấu
Là các vòng cung hoặc khung vòm bao quanh phía trước sân khấu và ngăn cách khán phòng với khu vực sân khấu & hậu trường. Vòm sân khấu trong những nhà hát cổ điển được trang trí rất tinh tế, họa tiết cầu kỳ, mạ vàng sang trọng. Điều này bắt nguồn từ sở thích của nữ hoàng Victoria khi bà nói muốn được xem các màn biểu diễn trong một “khung hình” thật lộng lẫy. Ở các nhà hát hiện đại, vòm sân khấu có thể tháo dỡ linh hoạt bằng cách sử dụng mô hình trang trí giả.
Dàn nhạc
Thông thường, chỗ ngồi dành cho dàn nhạc là khu vực thấp hơn một chút so với các hàng ghế khán giả, nằm ở vị trí trung tâm và ngay phía trước sân khấu.
Âm thanh – Ánh sáng
Các nhà hát thường có 2 loại ánh sáng: Hệ thống đèn chiếu sáng cho khán phòng, được bật trước khi show bắt đầu và giảm độ sáng hoặc tắt hẳn khi rèm sân khấu mở ra; Hệ thống đèn cho sân khấu – được lắp đặt ở trên trần của sân khấu hoặc xung quanh khán phòng. Đèn cho sân khấu có thể bao gồm các đèn follow – hoạt động với công suất cao, chiếu tập trung vào các diễn viên chính. Tùy theo từng show cụ thể mà hệ thống ánh sáng sẽ thay đổi cho phù hợp.
Nhà hát được thiết kế để giọng nói/hát của diễn viên và âm thanh của các nhạc cụ trở nên tự nhiên nhất. Các diễn viên sẽ phải học cách làm chủ âm thanh của mình để khi biểu diễn, chất giọng của họ có thể được nghe thấy từ mọi vị trí trong khán phòng. Một số chương trình biểu diễn như các đêm ca nhạc, nhà hát còn cần thêm hệ thống âm thanh riêng để khuyếch đại và điều chỉnh các hiệu ứng âm thanh phù hợp. Âm thanh được truyền tải từ micro qua dây dẫn hoặc sóng radio không dây. Hệ thống loa lắp đặt trong khán phòng cũng góp phần quan trọng tạo nên chất lượng của âm thanh. Khi nói đến nhà hát, từ “acoustic” dùng để mô tả chất lượng âm thanh mà khán giả nghe thấy.
Phòng điều khiển
Ánh sáng, âm thanh và các thiết bị kỹ thuật khác cần được quản lý bằng bàn điều khiển đặt tại một vị trí đặc biệt, ở phía sau các hàng ghế hoặc bên cạnh khán phòng.
Còn tiếp…
BackStage Event
