Thời gian gần đây, rạp xiếc Công viên Gia Định (quận Gò Vấp, TP.HCM) trở nên đông đúc, nhộn nhịp vào mỗi buổi chiều bởi các buổi biểu diễn xiếc nghệ thuật mang tên Vùng Đất Kỳ Bí được đầu tư công phu.
Vở xiếc Vùng Đất Kỳ Bí tại rap Công viên Gia Định đang tạo nên cơn sốt với người dân TP.HCM, đặc biệt là giới trẻ, khi tất cả các suất diễn đều vé chỉ sau vài ngày ra mắt. Phần lớn khán giả đều khen, vở xiếc có kịch bản hấp dẫn, kỹ thuật trình diễn đỉnh cao và hiệu ứng sân khấu mãn nhãn…
Nội dung
Liên tục “sốt vé”
Vở xiếc có kịch bản do Thục Trâm chấp bút, được đạo diễn Nguyễn Quốc Công cùng tập thể diễn viên Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam cùng thực hiện.
Cốt truyện xoay quanh một ngôi làng bất ngờ hứng chịu nạn hán hạn. Người dân tin vào truyền thuyết Trống Gọi Trời, và cử những chiến binh trẻ đi tìm 5 viên đá Ngũ Hành – Kim, Mộc, Thủy, Hỏa Thổ – để đặt lên chiếc trống cầu mưa. Hai nhân vật chính là Tùng và Mon, họ sẽ bắt đầu hành trình tìm 5 viên đá, vượt qua những thử thách khó khăn.
Tổng thể bối cảnh kết hợp từ đạo cụ, ánh sáng đến thiết kế sân khấu chính là điều tráng lệ nhất về vở xiếc Vùng Đất Kỳ Bí. Mặt sân khấu được làm mới, có hoa văn gợi nhớ đến trống đồng. Rạp sử dụng công nghệ ánh sáng 3D tân tiến, thay vì đèn mặt chiếu trực tiếp và đơn điệu như đa số vẫn nghĩ, tạo nên 5 chương hồi có sắc màu riêng biệt, mãn nhãn. Trong đó, Thần Thổ khổng lồ cao khoảng 6m xuất hiện với màn tung hứng bóng khiến người xem thích thú.

Xuyên suốt vở diễn, khán giả liên tục được chiêm ngưỡng những màn trình diễn hành động kịch tính với những kỹ thuật xiếc điêu luyện, đáp ứng thị hiếu. Các hiệu ứng lửa – nước chân thật mang đến sự vỡ òa cho người xem.

Khi 5 viên đá ngũ hành được đặt vào chiếc trống, một trận mưa đã đổ xuống mang đến cảm xúc vỡ òa cho dân làng và khán giả xem chương trình, khép lại vở diễn 120 phút đầy lôi cuốn.
Với vở diễn Vùng Đất Kỳ Bí, ekip đã cố gắng tìm tòi và thử nhiều cái mới để mang đến những trải nghiệm độc đáo cho khán giả như đu dây tập thể, nhào lộn với bóng yoga, múa lửa, chồng người, múa rối que khổng lồ… Cả đoàn đã mất khoảng 3 tháng trời để cùng nhau tập luyện và đã được đền đáp một cách xứng đáng khi mọi suất diễn đều “cháy vé”.
Đổi mới là cách thu hút khán giả
So với các loại hình nghệ thuật như điện ảnh, kịch nói hay âm nhạc, xiếc vẫn là một lĩnh vực kén người xem. Nhiều chương trình xiếc vẫn còn mang tính truyền thống, dựa vào kỹ thuật là chủ yếu thiếu sự đổi mới, cốt chuyện khiến khán giả, đặc biệt là giới trẻ, không còn hứng thú.
Điều này hoàn toàn đối ngược hoàn toàn với ngành xiếc tại các nước trên thế giới như Mỹ hay Trung Quốc khi họ tập trung đầu tư vào cốt chuyện, hiệu ứng sân khấu hơn là chỉ mỗi kỹ thuật biểu diễn. Điển hình như Awakening tại Las Vegas, họ sử dụng trang phục sặc sỡ, trình diễn ca kịch song song nghệ thuật xiếc truyền thống, công chúng sẽ được chiêu đãi một “bữa tiệc thị giác” qua các màn trình diễn hình thể, kỹ nghệ xử lý ánh sáng và sân khấu biến đổi liên tục.

Phần lớn các đoàn xiếc Việt Nam vẫn hoạt động với cơ sở vật chất hạn chế, thiếu trang thiết bị hiện đại. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng trình diễn cũng như trải nghiệm của khán giả.
Nghệ sĩ xiếc là những người phải rèn luyện khắc nghiệt nhưng thu nhập và đãi ngộ chưa tương xứng. Nhiều tài năng trẻ không mặn mà với nghề, dẫn đến tình trạng thiếu hụt lực lượng kế cận.
Khán giả đã lâu không còn chủ động cập nhật những điểm mới về xiếc, một số còn bài xích vì cho rằng xiếc có xiếc thú. Dần dà, rạp xiếc lâm vào thế khó trong việc thuyết phục khán giả đến xem, thiếu cả thế hệ nghệ sĩ lẫn khán giả kế thừa.
Dẫu vậy, dần dần, trái với định kiến rằng xiếc khó đổi mới, khán giả đến chỉ để những màn nhào lộn, bao năm qua, xiếc Việt vẫn ngày càng đa dạng, nghệ sĩ diễn xiếc ngày càng đa năng và vở xiếc Vùng Đất Kỳ Bí là một minh chứng.
Thành công của Vùng Đất Kỳ Bí đã chứng minh rằng, khán giả không chỉ muốn xem những màn biểu diễn xiếc thuần túy mà còn cần một câu chuyện có chiều sâu. Vì vậy, các đoàn xiếc cần sáng tạo thêm những kịch bản mới, xây dựng tuyến nhân vật và nội dung hấp dẫn hơn.
Việc đầu tư vào công nghệ trình chiếu, ánh sáng, âm thanh và kỹ xảo sân khấu sẽ giúp nâng cao trải nghiệm của khán giả.

Ngoài ra, các rạp xiếc cũng cần thay đổi về cách làm truyền thông. Vở xiếc đạt trạng thái viral chủ yếu trên MXH TikTok – một nền tảng vốn đáng tin cậy để tham khảo các trải nghiệm ăn uống, giải trí của thế hệ Gen Z, Gen Y hiện tại.
Thời đại số hóa đòi hỏi các đoàn xiếc phải tận dụng mạng xã hội, video ngắn, livestream để tiếp cận khán giả trẻ. Những chiến dịch quảng bá sáng tạo, kết hợp với các influencer và nội dung viral sẽ giúp chương trình xiếc đến gần hơn với công chúng thay vì sử dụng phương thức truyền thống đó là: hình thức gửi xe gắn loa phát thanh đi trên phố, gửi những âm thanh “ra sức” mời gọi các gia đình khám phá những tiết mục xiếc đặc sắc vào chiều những ngày Thứ 7, Chủ Nhật hàng tuần.

Với hiệu ứng viral trên mạng xã hội, khán giả sẽ nhớ đến loại hình nghệ thuật này nhiều hơn vào những lần cân nhắc địa điểm vui chơi, giải trí về sau.
Để ngành xiếc phát triển bền vững, cần có những chính sách hỗ trợ tốt hơn cho nghệ sĩ xiếc, bao gồm chế độ đãi ngộ hợp lý, đào tạo bài bản và tạo cơ hội giao lưu quốc tế để học hỏi từ các nền xiếc tiên tiến.
Sự thành công của Vùng Đất Kỳ Bí không chỉ là một dấu mốc quan trọng của ngành xiếc Việt Nam mà còn là một minh chứng cho thấy nghệ thuật xiếc vẫn có thể thu hút khán giả nếu biết cách đổi mới và sáng tạo. Đây là thời điểm để ngành xiếc tận dụng cơ hội, thay đổi tư duy và hướng đến một tương lai phát triển mạnh mẽ hơn.
Backstage News