Yosakoi, khởi nguồn từ thành phố Kochi (Nhật Bản), là một biến thể của điệu múa Awa odori – một điệu múa truyền thống mùa hè của Nhật có xuất xứ từ tỉnh Tokushima. Lễ hội Awa odori được tổ chức từ ngày 12 đến 15 tháng 8 hàng năm, trong đó những người dân được tuyển chọn sẽ mặc trang phục truyền thống múa diễu hành trên đường phố.
Theo tiếng địa phương của vùng Tosa (ngày nay là Kochi), Yosakoi (夜さ来い) bắt nguồn từ khẩu ngữ “yosshakoi”, có nghĩa là “Đêm nay mời bạn đến”.
Trang phục và đạo cụ
Trang phục: Trang phục của một đội múa Yosakoi thường rực rỡ, nhiều màu sắc. Phổ biến nhất là yukata và happi. Happi có xuất xứ là y phục của người trông cửa hiệu, sạp hàng tại các lễ hội, khu buôn bán ở Nhật. Một chiếc áo khoác happi thông thường được in hoa văn (kiểu làn sóng, hình dãy núi, mặt trời…) và đặc biệt là thường in chữ kanji (thông thường là chữ 祭, nghĩa là Lễ Hội) ở sau lưng và viền cổ áo.
Ngoài ra, các đội múa cũng tự thiết kế trang phục theo phong cách đội và phù hợp với bài múa; dựa trên các sự kiện lịch sử, xu thế thời trang hoặc trang phục dân tộc.
Đạo cụ : Đạo cụ đặc trưng cho Yosakoi được gọi là naruko (鳴子): là vật bằng gỗ, có cán cầm, phía trên có 3 thanh gỗ nhỏ để khi lắc phát ra tiếng kêu và thường được làm từ gỗ thông để đảm bảo yếu tố nhẹ. Naruko có xuất xứ từ tỉnh Kochi, vốn là dụng cụ được nông dân sử dụng để đuổi chim chóc tránh xa khỏi ruộng lúa.
Naruko truyền thống có thân màu đỏ, 3 thanh gỗ màu đen và vàng. Ngày nay, các đội cũng tự thiết kế naruko theo màu trang phục hoặc khắc tên đội trên cán cầm. Một số đội múa còn biến tấu naruko như: làm thân dài ra, hoặc các thanh gõ chỉ có trên một mặt thân.
Các loại hình Yosakoi
Yosakoi seichou: Là loại hình Yosakoi sử dụng bản nhạc gốc “Yosakoi Naruko Odori” với đạo cụ bắt buộc là naruko. Trong loại hình này, một đội tuân thủ đội hình 4 hàng.
Yosakoi soran: Là loại hình Yosakoi có xuất xứ từ Hokkaido – vùng nổi tiếng về nghề đánh bắt cá. Vì thế nên các động tác trong Yosakoi soran mô phỏng việc đánh cá như kéo lưới, thu lưới, gỡ cá ra khỏi lưới…. Phong cách uyển chuyển, mạnh mẽ như thuyền đi trên biển, nương theo sóng, dựa vào mạn thuyền, đoàn kết một lòng kéo lưới. Các phương ngữ thường được hô kèm trong một bài soran có thể kể đến như: “dokkoisho”, “soran”,…. Biểu diễn soran đòi hỏi chú trọng về việc bố trí sắp xếp đội hình, kết hợp rất ăn ý. Một bài soran thông thường là biểu diễn tay không. Ngoài ra cũng có thể kết hợp sử dụng naruko, quạt, gõ trống nhưng chỉ để tạo điểm nhấn. Soran được biểu diễn trên nền nhạc truyền thống Soran-bushi, là một bài hò đánh cá của vùng Hokkaido– phía Bắc Nhật Bản.
Các lễ hội Yosakoi lớn trong năm tại Nhật Bản
Lễ hội Yosakoi (よさこい祭り)
Đây là lễ hội Yosakoi đầu tiên và cũng là lễ hội Yosakoi lớn nhất tại Nhật Bản, được tổ chức từ ngày 8-12 tháng 8 hàng năm, bắt đầu từ năm 1954 tại thành phố Kochi. Trong 4 ngày lễ hội, các đội sẽ biểu diễn trên đường Otesuji, công viên trung tâm, Masugata và khu phố Obiya. Đây là 1 trong 3 lễ hội lớn nhất ởShikoku.
Lần đầu tiên được tổ chức (năm 1954), lễ hội chỉ có 21 đội Yosakoi tham gia với 750 người. Đến lần thứ 30, con số này vượt quá 10000 người. Lễ hội là một cuộc thi Yosakoi, quy tụ gần như tất cả các đội Yosakoi lớn nhỏ trên toàn nước Nhật. Số lượng người tham gia lễ hội lên tới hàng chục nghìn người, và tăng dần qua mỗi năm.
Ngày nay, điệu múa Yosakoi không còn gì xa lại đối với người dân Việt Nam, đặc biệt là học sinh sinh viên khi thường xuyên được xuất hiện tại các lễ hội hàng năm. Điều này càng làm gắn kết thêm tình hữu nghị, đoàn kết giữa hai dân tộc Việt – Nhật.
Nguồn : mcbook.vn
